Lp. |
Oddział Wojewódzki NFZ |
Infolinia ogólna |
Infolinia o Terminach Leczenia |
---|---|---|---|
1 |
Dolnośląski |
(71) 79 79 100 |
800 804 001 |
2 |
Kujawsko-Pomorski |
(52) 55 57 706 801 002 706 |
800 007 706 |
3 |
Lubelski |
194 88 (81) 194 88 |
800 804 003 |
4 |
Lubuski |
801 002 110 (68) 41 10 110 |
800 007 798 |
5 |
Łódzki |
801 002 275 (42) 29 99 275 |
800 007 725 |
6 |
Małopolski |
(12) 194 88 (12) 29 88 386 (12) 29 88 404 |
800 007 797 |
7 |
Mazowiecki |
(22) 45 67 401 |
800 804 007 |
8 |
Opolski |
194 88 (77) 194 88 |
800 804 008 |
9 |
Podkarpacki |
800 804 009 |
800 804 009 |
10 |
Podlaski |
(85) 74 59 500 |
800 804 010 |
11 |
Pomorski |
(58) 32 18 635 (58) 32 18 626 (58) 731 10 11 801 090 018 |
(58) 32 18 635 (58) 32 18 626 (58) 731 10 11 801 090 019 |
12 |
Śląski |
(32) 79 00 903 801 002 903 |
800 800 008 |
13 |
Świętokrzyski |
(41) 36 46 288 |
800 060 213 |
14 |
Warmińsko-Mazurski |
194 88 (89) 194 88 (89) 62 71 277 800 133 773 |
800 133 773 |
15 |
Wielkopolski |
800 800 805 |
(61) 85 06 036 (61) 85 06 072 |
16 |
Zachodniopomorski |
801 002 272 (91) 88 19 972 |
800 804 016 |
Prowadzone do tej pory badania na zwierzętach i ludziach sugerowały, że zanieczyszczone powietrze może powodować zapalenie komórek nerwowych, podwyższony stres oksydacyjny i uszkodzenia naczyniowo-mózgowe. W osobnych eksperymentach potwierdzono również powiązania między powyższymi zjawiskami, a zwiększonym ryzykiem zachorowania lub zaostrzenia określonych schorzeń psychicznych.
Dlatego badacze pod kierunkiem Victorii Sass z University of Washington postanowili sprawdzić, czy podwyższony poziom zanieczyszczeń PM 2,5 da się powiązać z ogólnie gorszym samopoczuciem psychicznym.
Przypomnijmy, że pył PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych, płuc oraz przenikać do krwi. Powiązania tego typu zanieczyszczeń z licznymi schorzeniami układu naczyniowego czy oddechowego są już powszechnie znane. Docierając do rozmaitych organów, powodują w nich m.in. stany zapalne.
Zanieczyszczenia mniejsze niż 2,5 mikrometra pochodzą z silników rozmaitego typu pojazdów, w tym samochodów, a także kominków, pieców spalających drewno, elektrowni węglowych i gazowych.
Amerykańscy naukowcy posłużyli się danymi na temat dyskomfortu psychicznego pochodzącymi z kwestionariuszy wypełnionych przez ponad 6 tysięcy osób w latach 1999 – 2011. Średnio każda z osób była przepytywana trzykrotnie w odstępach dwuletnich. Ankiety dotyczyły m.in. poczucia smutku, beznadziei i podenerwowania.
Uzyskane w ten sposób dane zestawiono z informacjami dotyczącymi zanieczyszczenia powietrza w miejscach i czasie, w których akurat znajdowali się respondenci. Informacje te pochodziły z amerykańskiej, rządowej Agencji Ochrony Środowiska. W analizowanym okresie, stężenie pyłów PM 2,5 w interesujących uczonych miejscach wynosiło od 2,15 do 24, 23 mikrograma na metr sześcienny.
Okazało się, że poziom dyskomfortu psychicznego badanych, wzrastał wraz z zanieczyszczeniem powietrza. Dla rejonów, gdzie zanieczyszczenie wynosiło co najmniej 21 mikrogramów na metr sześcienny, poziom dyskomfortu był 17 procent wyższy niż na dla obszarów z zanieczyszczeniem 5 mikrogramów na metr sześcienny. Co interesujące poszczególne grupy, reagowały na PM 2,5 odmiennie. Dla białych kobiet, w opisanych powyżej wartościach zanieczyszczeń, różnica w poziomie psychicznego dyskomfortu wynosiła 39 proc. Przyczyny tego zjawiska nie są na razie znane, ale niewątpliwie warte rozpracowania.
Dlaczego amerykańskie badania są tak istotne? W Stanach Zjednoczonych norma (dopuszczalny poziom zanieczyszczenia) dla PM 2,5 wynosi 12 mikrogramów na metr sześcienny powietrza, tymczasem w Polsce 25. Oznacza to, że wartości, które tam są uważane za wysokie i szkodliwe (powyżej 21 mikrogramów) u nas mieszczą się w granicach normy. Nowe badania wskazują jednak, że stwarzają one poważne zagrożenie dla zdrowia, w tym także dla zdrowia Polaków.
Wysoki poziom pyłów w powietrzu ma również dodatkowe negatywne działanie. W trakcie alarmu smogowego, nie tylko odczuwamy psychiczny dyskomfort, lecz również mniej czasu spędzamy na świeżym powietrzu, co przekłada się na bardziej siedzący, a więc niezdrowy tryb życia. Czas spędzony w domu to także pogłębiająca się społeczna izolacja, dodatkowo źle wpływająca na psychikę.
Po pierwsze, odnosiło się ono do samopoczucia w konkretnym momencie. Wiele wskazuje, że zbadanie powiązań zanieczyszczeń powietrza z psychicznym dyskomfortem w dłuższej perspektywie czasowej przyniesie inne wyniki. Zwłaszcza, że są inne badania sugerujące, że długotrwała ekspozycja na PM 2,5 ma bardziej niepokojące skutki (np. istnieje związek ze stanami lękowymi i depresją). Po drugie, ankietowani dokonywali autooceny swojego stanu psychicznego, co mogło mieć wpływ na otrzymane dane.
Mimo wszystko, badania zespołu Victorii Sass wydają się niezwykle ciekawe i niewątpliwie powinny stać się przyczynkiem dalszych dociekań naukowych.
Artykuł z wynikami badania University of Washington
Anna Piotrowska
(zdrowie.pap.pl)