Kleszcze czają się głównie wśród drzew liściastych, krzewów oraz na wysokiej trawie przy leśnych ścieżkach i drogach. Coraz częściej spotykamy je również w miastach – w parkach, ogrodach czy na zielonych skwerach. Ukąszenie kleszcza może być poważnym zagrożeniem, ponieważ pajęczak ten może przenosić groźne choroby odkleszczowe, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu.
W Polsce najczęściej występuje kleszcz pospolity. Choć sam kleszcz nie choruje, może być nosicielem bakterii i wirusów, które wywołują poważne choroby u ludzi i zwierząt. Co więcej, zakażony kleszcz może przekazać patogeny swojemu potomstwu, co utrzymuje problem na wiele pokoleń.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że kleszczowe zapalenie mózgu należy do najczęściej diagnozowanych infekcji wirusowych układu nerwowego w krajach Europy wschodniej, środkowej, północnej, a coraz częściej także zachodniej. Rocznie diagnozuje się na świecie od 10 do 12 tysięcy przypadków, jednak rzeczywista liczba chorych może być znacznie wyższa.
Na Mazowszu sytuacja wygląda następująco:
- W 2022 roku zgłoszono 89 pacjentów z kleszczowym zapaleniem mózgu.
- W 2023 roku liczba ta wzrosła do 151,
- a w roku 2024 już do 185 – podaje Piotr Kalinowski z Zespołu Komunikacji Społecznej i Promocji mazowieckiego NFZ.
Drugą groźną chorobą odkleszczową jest borelioza. Na Mazowszu również rośnie liczba zachorowań:
- W 2022 roku zanotowano prawie 13 tysięcy pacjentów,
- natomiast w latach 2023-2024 liczba ta przekroczyła 15,5 tysiąca.
Jak zmniejszyć ryzyko ukąszenia?
- Unikaj spacerów w wysokiej trawie i zaroślach.
- Noś jasne ubrania z długimi rękawami i nogawkami – kleszcze łatwiej zauważyć na jasnym materiale.
- Stosuj preparaty odstraszające kleszcze.
- Po każdym spacerze dokładnie obejrzyj całe ciało.
Szczepienie
Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu istnieje skuteczna szczepionka, którą warto rozważyć, zwłaszcza jeśli często przebywasz w miejscach zagrożonych.
Co zrobić, gdy kleszcz już się wbił?
Nie próbuj smarować kleszcza tłuszczem, kremem, nie ściskaj, nie dusić, nie przypalaj ani nie manipuluj nim inaczej – może to spowodować wydzielanie przez kleszcza zakaźnej treści do organizmu.
Zamiast tego chwyć kleszcza jak najbliżej skóry i energicznym, lekko obrotowym ruchem pociągnij do góry, używając specjalnych kleszczołapek, pęsety lub lassa. Po usunięciu miejsca ukąszenia dokładnie zdezynfekuj i sprawdź, czy nie pozostał fragment pajęczaka.
Jeśli w okolicy ugryzienia pojawi się rumień lub inne niepokojące objawy, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
Pamiętaj – wiedza i odpowiednia profilaktyka to najlepsza ochrona przed chorobami odkleszczowymi!
Źródło : Mazowiecki NFZ
