Wieloletnie badania nad wirusem brodawczaka ludzkiego ( HPV ) pozwoliły stwierdzić, że jest on istotnym czynnikiem sprawczym zachorowalności na raka szyjki macicy. Wyróżniamy wiele typów wirusa HPV. Ze względów praktycznych dzielimy je na HPV wysokiego i niskiego ryzyka.
Dominującym sposobem przenoszenia zakażeń wirusem HPV jest droga kontaktów seksualnych. Zachowania seksualne mające wpływ na częstość infekcji to: wiek inicjacji seksualnej, liczba partnerów seksualnych życiowych i w ostatnim czasie, aktywność seksualna partnera. Infekcje wirusem HPV mają charakter przemijający lub przewlekły – przetrwały. Przewlekłość infekcji ma zasadnicze znaczenie w procesie karcinogenezy – powstania nowotworu. Jest to czynnik inicjujący, który wymaga dodatkowo czynników transformujących takich jak: przewlekłe zakażenia Chlamydia trachomatis, HSV, HIV, predyspozycje genetyczne, deficyty odpornościowe, palenie tytoniu, wysoka rodność, długotrwała antykoncepcja hormonalna.
Ograniczenie infekcji wirusem HPV ma istotne znaczenie dla zmniejszenia zachorowalności na raka szyjki macicy, który jest drugim ( po raku piersi ) co do częstości występowania nowotworem u kobiet. Możemy to zrealizować poprzez edukację seksualną, profilaktyczne szczepienia przeciw infekcjom HPV. Szczepienie to uznaje się za pierwotną profilaktykę raka szyjki macicy. Szczepienie zalecane jest pomiędzy 10, a 26 rokiem życia, najlepiej przed inicjacją seksualną. Pełen cykl szczepień obejmuje domięśniowe podanie 3 dawek szczepionek w ciągu pół roku. Na rynku dostępne są dwa rodzaje szczepionek: Silgard i Cervarix.
Szczepienia profilaktyczne nie zwalniają jednak z podstawowego badania jakim jest profilaktyczne badanie cytologiczne, które powinno być wykonywane regularnie.
W ostatnich latach zidentyfikowano czynnik sprawczy, który jest niezbędny do powstania raka szyjki macicy – jest to przewlekła infekcja wysoko onkogennymi typami wirusa HPV.
Infekcja wirusem HPV jest najczęstszym z zakażeń przenoszonych drogą płciową i ponad 50% kobiet aktywnych seksualnie zetknęło się z kilkoma typami wirusa HPV. Są to infekcje bezobjawowe.
Większość infekcji wirusowych HPV u kobiet młodych ma charakter przejściowy, a wraz z upływem lat przechodzi w charakter przewlekły zakażenia – przetrwały – bardziej niebezpieczny, bo może prowadzić do procesu inicjacji nowotworu.
Jedyną obecnie możliwością czynnego zapobiegania infekcjom wirusowym HPV są szczepienia profilaktyczne, które należy przeprowadzić do 26 roku życia i najlepiej przed inicjacją seksualną. Wymagane jest podanie trzech dawek szczepionki w przeciągu sześciu miesięcy.
Na rynku dostępne są obecnie dwa rodzaje szczepionek: Silgard oraz Cervarix. Różnica pomiędzy szczepionkami sprowadza się do poszerzenia zakresu szczepionki ( Silgard ) o wirusy HPV nieonkogenne, ale odpowiedzialne za powstawanie brodawek okolicy błon śluzowych – jamy ustnej, pochwy, prącia – kłykcin kończystych.
