Moja 17 letnia córka ma zostać poddana operacji, która zaplanowana jest na styczeń przyszłego roku. Córka nie zgadza się na operację. Czy jej decyzja ma jakieś znaczenie, gdyż przeprowadzenie tego zabiegu jest konieczne dla jej zdrowia ?
W praktyce pacjenci małoletni między szesnastym a osiemnastym rokiem życia traktowani są często jak osoby, które nie maja prawa do wyrażania zgody na czynności lecznicze. Natomiast zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa medycznego, pacjenci małoletni między szesnastym a osiemnastym rokiem życia, mają nieograniczone prawo do uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia, diagnozie, możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, a także następstwach zastosowania lub zaniechania wybranej metody leczenia, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Pacjenci między szesnastym a osiemnastym rokiem życia muszą wyrazić również pisemną zgodę na zabieg operacyjny albo zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta. Zgoda jest wyrażana w przypadku tych pacjentów zarówno przez nich samych jak i ich przedstawicieli ustawowych czyli rodziców (zgoda równoległa). Pacjenci ci i rodzice muszą wyrazić jednakową wolę, aby można było przyjąć, że w świetle prawa na interwencję medyczną została wyrażona zgoda.
W sytuacji, gdy pacjent, który ukończył 16 lat sprzeciwia się wykonaniu zabiegu operacyjnego, a rodzic wyraża zgodę, lekarz może wykonać zabieg, jeżeli zgodę wyrazi rodzic i sąd opiekuńczy. To samo dotyczy sytuacji, gdy pacjent, który ukończył 16 lat zgadza się na zabieg, a sprzeciw wyraża rodzic. W takiej sytuacji należy zwrócić się do sądu opiekuńczego celem uzyskania zgody na wykonanie zabiegu. Sądem opiekuńczym właściwym miejscowo jest sąd, w którego okręgu czynności te (zabieg) mają być wykonane.
Natomiast jeśli pacjent jest małoletni i nie ukończył 16 roku życia, wówczas na czynności lecznicze wymagana jest zgoda zastępcza przedstawiciela ustawowego (rodzica, opiekuna ustanowionego przez sąd) lub zezwolenie sądu opiekuńczego. Zgoda zastępcza stanowi wyjątek od prawa pacjenta do decydowania o podjęciu lub odmowie na podjęcie interwencji medycznej.
mec. Eliza Jurgielaniec
