Schorzenie może mieć podłoże genetyczne. Do grupy ryzyka zalicza się osoby, u których występowały w rodzinie choroby sercowo-naczyniowe lub miażdzyca. Ryzyko zachorowania zwiększa także cukrzyca, przewlekła choroba nerek, mało aktywny tryb życia oraz spożywanie żywności bogatej w cholesterol. Osoby znajdujące się w grupie ryzka powinny częściej wykonywać badania określające poziom cholesterolu we krwi, stosować odpowiednia dietę i prowadzić zdrowy tryb życia.
Cholesterol to substancja, która składa się z dwóch frakcji: HDL – nazywany potocznie dobrym cholesterolem oraz LDL – określany mianem złego cholesterolu. Nadmiar frakcji LDL nie jest pożądany w osoczu krwi. Zbyt duża ilość może znacznie zwiększyć ryzyko choroby niedokrwiennej serca, miażdycy, a nawet zawału serca. Nadmiar cholesterolu może poważnie zaszkodzić i jest czynnikiem, który przyczynia się do powstawania wielu groźnych chorób.
Dieta prewencyjna w chorobach układu krążenia, mająca na celu obniżenie cholesterolu w osoczu powinna rozpocząć się od ograniczenia spożycia tłuszczów zwierzęcych. Z diety powinno się wyeliminować tłuste mięsa, smalec, słoninę i tym podobne produkty. Nie oznacza to jednak konieczności całkowitej rezygnacji z mięsa. Dozwolone jest spożywanie chudych mięs, takich jak schab, polędwica czy pierś z kurczaka. Należy jednak pamiętać, że cholesterol może być pozyskiwany także endogennie, czyli produkowany przez komórki naszego organizmu. Nawet przy całkowitym wyelimowaniu tego składnika z jadłospisu, uniknięcie zbyt wysokiego poziomu cholesterolu mogłoby okazać się niemożliwe. W sytuacji, gdy w organiźmie brakuje tego składnika, komórki organizmu zaczynają go wytwarzać. W przypadku upośledzonego metabolizmu, homeostaza może zostać zaburzona i produkcja cholesterolu będzie odbywała się cały czas. Aby zahamować ten proces należy spożywać substancje bioaktywne o budowie zbliżonej do cholesterolu, które niejako oszukują komórki organizmu. Mowa tu o sterolach roślinnych, zwanych inaczej fitosterolach.
Fitosterole to związki pochodzenia roślinnego. Ich działanie w organizmie jest niemal identyczne jak działanie cholesterolu, jednak są one dużo bardziej bezpieczne ze względu na łatwość wydalania nadmiaru tych związków z organizmu. Sterole roślinne konkurują z cząsteczkami cholesterolu o przyłączenie do tych samych receptorów i wygrywają tę walkę. Komórki są niejako oszukiwane, iż poziom cholesterolu jest na odpowiednim poziomie i zaprzestają wytwarzać ten składnik. Fitosterole znajdują się nie tylko w roślinach, ale coraz częściej dodawane do żywności funkcjonalnej. Znaleźć je można w margarynach do smarowania, mlekach fermentowanych i jogurtach.
Inną substancją obniżającą poziom cholesterolu są kwasy omega-3. Ich działanie polega na wychwytywaniu cząsteczek cholesterolu w jelitach i usuwaniu go z organizmu. Kwasy omega-3 znajdują się głównie w rybach, owocach morza, orzechach i licznych produktach wzbogacanych, jak popularne ostatnio majonezy. Mimo dodawaniu kwasów omega-3 do majonezów, ich kaloryczność jest nadal wysoka i nie należy spożywać ich w dużych ilościach.
Podobne działanie do kwasów omega-3 ma błonnik, który podobnie jak one wychwytuje cholesterol w jelicie i wydała go z organizmu. Źródłem błonnika są zboża, warzywa i owoce. Oprócz tego duże ilości błonnika można znaleźć w musli, pełnoziarnistym pieczywie i makaronie.
Nie należy bagatelizować wysokiego poziomi cholesterolu we krwi. Wskazane jest stosowanie odpowiedniej diety profilaktycznie, aby nie dopuścić do sytuacji gdy poziom tej substancji wzrośnie powyżej dopuszczalnych norm. Cholesterol wpływa na stan układu krwionośnego , może przyczyniać się do chorób układu krążenia oraz chorób serca. Kondycja serca jest niezwykle istotna, dlatego należy szczegolnie dbać o ten organ. Oprócz diety kluczowym elementem profilaktyki jest aktywność fizyczna.
MK
